کورد و کوردستان نابێت بێچەک بکرێت. کوردەکان، کە لە چوار لایەنەوە لەلایەن چوار وڵاتی دوژمن کەوتوونەتە ژێر پەرچەسپاردن، هەموو هۆکارەکانیان هەیە بۆ سووربوون لە مافەکەیان بۆ هەڵگرتن و پاراستنی چەکەکان. ئەمە تەنها سەبارەت بە خۆپارێزی نییە—ئەمە پرسێکە سەبارەت بە مانەوە، ئازادی، و سەلامەتی داهاتوویەک بۆ گەلێک کە بەردەوام لەم جیهانەدا مەترسی لەسەر بووە. مێژوو و رووداوەکانی ئەم دواییانە هەردووکیان دەریدەخەن کە گەلی کوردی چەکدار، سەرەکیترین بەربەستە بەرامبەر ستەمە، و ئازادی و ناسنامەیان بە باشترین شێوە بەم جۆرە پارێزراوە. ئەگەر ئەم نەتەوە بتوانێت بۆ هەر ماوەیەک کە پێویستە چەکەکان بپارێزێت، دەتوانن بەرگەی هەر مەترسییەک کە سەرهەڵدات بگرن.
ئەگەر هیچ چەکێک نەبێت، گەلی کورد ناتوانێت هیوایەکی هەبێت کە خۆیان لە بەرامبەر رێژیمەکانی کە چەندین جار هەوڵیان داوە بوون، نەریتەکان و سەربەخۆییان لەناوبەرن، بپارێزن.
خاڵی یەکەم
بارودۆخە تایبەتەکانی دەوروبەری گەلی کورد وایە کە کوردستان و تاکی کورد دەبێت چەکدار بێت. کوردەکان کە لەلایەن ئێران، تورکیا، سوریا، و عێراق—هەموو ئەو وڵاتانەی کە بە شێوەیەکی مێژوویی هیواکانی کوردی بۆ خود-دەربڕین سەرکوت کردووە—دەوردراون، پێویستییان بە گەلێکی چەکدارە، نەک شتێکی لوکس. لە کوشتارەکانی سەردەمەکانی پێشووەوە تا هێرشەکانی مۆدێرن، ئەم چوار دوژمنە کەمترین رەحمەتیان نیشانداوە. ئەوەی کە ئایا کوردەکان دەتوانن بەرگە بگرن یان نا، وەک لە بەرگریکردنی کۆبانی لە دژی داعش لە ساڵی ٢٠١٤دا دیترا، بەستراوەتەوە بە دەستگەیشتنیان بە چەکەکان. بەبێ ئەم شتانە، گەلی کورد لە بەرامبەر رێژیمەکانی کە چەندین جار هەوڵیان داوە کە بەتەواوی لە ناویان بەرن و هیچ لە کولتوور و سەربەخۆییان بەجێنەهێڵن.
دووەم
شەڕە چەکدارییەکانی ئەم دواییانە قووەتی گەلێکی چەکداری نیشانداوە. له دونیا، سێ وڵات چەکدار بوون قانوونی و ئاساییە، سویسرا، ئیسرائیل و ئەمریکا.
٢٠٢١ی ئەفغانستان لەبەرچاو بگرە، کە شەڕکەرانی سەرسەخت کە چەکە سادەکانیان هەبوو، لە ماوەی ٧٢ کاتژمێردا حکومەتێکیان هەڵوەشاندەوە. یان بە هەمان شێوە ئۆکرانیا، کە هەم شارومەندان و هەم سەربازە ئامادەکراوەکان بە شێوەیەکی کاریگەر بەرامبەر سوپای رووسیا بەکارهێنان. بۆ کوردەکان، ئەمە پلانێکە: چەکە بچووکەکان، لەگەڵ نوێبوون و بڕیاردان، دەتوانن گۆڕەپانی شەڕ بگۆڕن.
لە رۆژئاوا، شەرڤانانی کورد هەموو شتێکیان لە تفەنگەوە تا بۆمبە دەستکردەکان بەکارهێناوە بۆ پاراستنی پێگەکانیان. ئەم نموونانە دەریدەخەن کە تەنانەت کاتێک هێزە بچووکەکان لە بەرامبەر هێزە گەورەکاندا دەوەستنەوە، ژمارەی زۆری چەکی بچووک دەتوانێت سەربکەوێت.
چەکی بچووک بەڵام ژمارەیەکی زۆر بدەن بە کورد.
سێیەم
تەکنەلۆژیای سەربازیی ئێستا قووەتی چەکە تاکەکەسییەکان لە کار ناخات. رەخنەگران دەڵێن کە تانکەکانی شەڕ، فڕۆکەکان، یان دەڕۆنەکان ناهێڵن کەس بەرگە بگرێت. بەڵام پێشمەرگەکانی کورد زۆرجار ئەمەیان بە درۆ خستووەتەوە، لە کۆتاییدا چەکە سووکەکانیان و تاکتیکەکانی دژی دوژمن باشتر دەناسن، نموونەکەیمان له کاتی ڕووبەڕووبوونەوی سەدام و داعش نیشانیان دا.
مافی هەڵگرتن و پاراستنی چەکەکان سەبارەت بۆ باڵانس و یەکسانی هێز و قودرەت نییه، بەڵکو ئەمە سەبارەت بە دروستکردنی دیوار و بەرەی که ستەمکردن لە سەر دوژمن گران بوەستێت، خەرج و تێکچووی دەستدرێژی بڕواته سەرەوە.
یەک تفەنگ بۆ گەلێک کە لەلایەن دوژمنەکانەوە دەوردراوە، زیاتر لە دە سەربازە.
چوارەم
گەلی کوردی چەکدار، کولتوور و کیانی سیاسیی خۆی دەپارێزێت. بێچەککردن هەمیشە ئامرازێکی ستەمکارەکان بووە، لە فەرمانەکانی عوسمانییەوە تا سەرکوتەکانی ئێرانی مۆدێرن. کاتێک کوردەکان چەکەکانیان هەیە، زمانیان، نەریتەکانیان، ژیانیان و هیواکانیان دەپارێزن. شاخ و کێوەکانی قەندیل و زاگرۆسی کوردستان، شوێنی لەدایکبوونی بەرگریکردنی کوردی بووە، به دیپلۆماسی بەدەست نەهاتووە بەڵکو بە دەستی شەڕکەرانی چەکدار پارێزراون. ئەم مافە دڵنیایی دەدات کە هیچ هێزێکی دەرەکی ناتوانێت کوردستان ژێردەستە بکات.
لە کۆتاییدا، مافی هەڵگرتنی چەکەکان بەردەوامی هیوایە بۆ نەوەکانی داهاتوو و ئایەندە کە هێشتا لەدایک نەبوون.
گەلی کوردستان ناتوانن متمانە بە دۆستە دەرەکییەکان بکەن کە لەوانەیە لەرزۆک بن یان خیانەت بکەن، وەک لە کشانەوەی ئەمریکا لە ڕۆژئاوا لە ساڵی ٢٠١٩دا دیترا. گەلێکی چەکدار بە کوردەکان دەڵێت کە دەتوانن چارەنووسی خۆیان دیاری بکەن. ئەمە پەیامێکە بۆ منداڵەکانیان: کەس ناتوانێت ئێوە لەناو بەرێت.
لە کێوەکانی قەندیلەوە تا سنە و شەقامەکانی هەولێر، ئەم مافە ورە به کورد دەدات کە ڕاوەستن و چارەنووسی خۆیان بگرنە دەست.
بۆ کوردەکان، مافی هەڵگرتنی چەکەکان تەنها پرسێکی پرەنسیپ نییە. ئەمە ستراتیژی پاراستنی سەرەکییە کاتێک تەواوی گەلەکە لە ژێر هێرشدایە.
چەکدار بوون هاوسا و درواسێ مێهرەبان دەکات و مەجبووری ئەکات، کاتێک بەیانی هاتە دەرەوە، پێت بڵێت،
بەیانی باش کوردستان.
He is the author of Cocolonialism, the book about new multi-dimensional international take-over of countries and how near colonizer and far colonizer has taken over the mind, land, institutions and monetary systems of majority of countries. In the economics, his works are focused on complementary and parallel currency systems.
- پنج مکانیزم مهندسی نرم ایدئولوژیک ایران در سرکوب هویت‌های غیرفارس - 07/11/2025
- چرا کورد و کوردستان نباید بدون سلاح باشند - 06/20/2025
- بۆ کوردستان نابێت چەک بکرێت - 06/19/2025