(شێواندنی مێژووی کورد و ئوستوورەکانی، لەلایەن هەخامەنشییە فارسەکانەوە)
دوکتۆر قوتبە سادقی، مامۆستای شانۆ
ـــــــــ ــــــــــــ ـــــــــــ
تحریف تاریخ و اسطورەهای کوردی توسط هخامنشیان فارس
ﺩﮐﺘﺮ ﻗﻄﺐ ﺍﻟﺪﯾﻦ ﺻﺎﺩﻗﯽ، ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻥ “ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩی ﻣﺎﺭ ﻭ ﺿﺤﺎﮎ ” ﻭ “ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﻣﺎﺩﻫﺎ ” در یک سخنرانی در شهرستان سقز بە تحریف تاریخ و اسطورەهای کورد از طرف هخامنشیان اشارە کرد. دکتر ﺻﺎﺩﻗﯽ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﺑﯿﺮ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﮐﻪ ﺍﺯ ” ﺿﺤﺎﮎ ” ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ : ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻣﺘﻮﻥ ﺯﺭﺗﺸﺘﯽ “ﺿﺤﺎﮎ” ﯾﮏ ﺩﺷﻤﻦ ﺧﺎﺭﺟﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺸﺘﻦ ﺍﻭ ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ ﺭﻓﺘﻦ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽ ﻭ ﺁﻏﺎﺯ ﺑﻬﺎﺭ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﺑﺮﺧﯽ ﭘﮋﻭﻫﺶﻫﺎﯼ ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺰ ﺿﺤﺎﮎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮏ ﭘﺎﺩﺷﺎﻩ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﯾﮏ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﯽ ﻣﻘﺎﻡ ﺧﺪﺍﯾﯽ ﺩﺍﺭﺩ . ﻭﯼ ﺍﻓﺰﻭﺩ: ﺩﺷﻤﻦ ﺧﺎﺭﺟﯽ ﻧﻤﺎﺩ ﮔﻨﺎﻩ ﻭ ﺭﺫﯾﻠﺘﻬﺎﯼ ﺍﺧﻼﻗﯽ ﻭ ﭼﯿﺰﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺍﺯ ﺑﯿﻦ ﺑﺮﺩﻥ ﺁﻥ ﺁﺑﺎﺩﺍﻧﯽ ﻭ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﯽ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ. ﻭﯼ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺍﮊﺩﻫﺎ ﺍﺯ ﺩﯾﺪﮔﺎﻩ روانشناسی ﯾﻮﻧﮓ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ: ﺍﮊﺩﻫﺎ ﻧﺎﺧﻮﺩﺍﮔﺎﻩ ﺗﺎﺭﯾﮏ ﺫﻫﻦ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﯼ ﭘﺎﮐﺴﺎﺯﯼ ﺁﺩﻡ ﺍﺯ ﮔﻨﺎﻩ، ﮐﺸﺘﻦ ﺁﻥ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺩﺍﺭﺩ .
او ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﻓﺮﺿﯿﻪﯼ ﺧﻮﺩ ﺍﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩ: ﻣﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻡ ﺩﮔﺮﺩﯾﺴﯽ ﻭ ﺗﺤﺮﯾﻒ ﺩﺭ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩی ﺿﺤﺎﮎ ﺭﻭﯼ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻗﻄﺐ ﺍﻟﺪﯾﻦ ﺻﺎﺩﻗﯽ ﺑﻪ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﯿﻦ “ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ” ﻭ “ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ ” ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ : ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﮔﺰﺍﺭﺷﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺯﻣﺎﻥ ﻧﯿﺎﺯ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﯽﺯﻣﺎﻧﯽ ﻭ ﺑﯽﻣﮑﺎﻧﯽ ﺍﺯ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎﺕ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺻﻮﻻ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻭﺭﺍﺀﺍﻟﻄﺒﯿﻌﻪ ﻭﺻﻞ ﺑﺎﺷﺪ، ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ ﺟﺪﺍ ﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩﻫﺎ معانی گوناگونی ﺩﺭ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺩﺍﺭﻧﺪ؛ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﮑﻪ ﺍﻓﺴﺎﻧﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﺍﯾﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻗﺼﻪ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ.”
او ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺩﯾﺎکۆنۆﻑ ﺩﺭ کتاب ﺗﺎﺭﯾﺦ ﻣﺎﺩ ﮔﻔﺖ: دﯾﺎﮐﻮﻧﻮﻑ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﺑﯿﺎﻥ ﮐﺮﺩﻩ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﻗﻮﻣﯽ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺑﺸﺮﯾﺖ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺧﻮﺩ از دست آشوریها ﻗﯿﺎﻡ ﻧﮑﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺣﺎﻝ ﻣﮕﺮ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﺍﯾﻦ ﻗﻮﻡ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﻋﻈﻤﺖ ﻓﮑﺮﯼ ﻧﻘﺸﯽ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺍﺳﺎﻃﯿﺮ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪﯼ ﺻﺎﺩﻗﯽ ﺁﺷﻮﺭﯾﻬﺎ ﺳﺮﭘﻞﺫﻫﺎﺏ ﻭ ﺩﺷﺖ ﮔﺎﺩﺭ ( ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺍﺷﻨﻮﯾﻪ ﻭ ﻧﻘﺪﻩ ) ﺭﺍ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﻠﻮﻫﺎﯼ ﮔﻨﺪﻡ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻣﯽ ﭘﻨﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎﺭﻫﺎ ﺑﺎﺑﺖ ﺗﻬﯿﻪ ﺁﺯﻭﻗﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﯾﻮﺭﺵ ﺑﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻭﺣﺸﺘﻨﺎﮐﯽ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺟﻨﺎﯾﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ .
ﻭﯼ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﯽ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺩﺭ دشت ﮔﺎﺩﺭ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ : ﺑﯿﺴﺖ ﺗﭙﻪ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺯﯾﻮﯾﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﻧﻤﺎﺩ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮔﺎﺩﺭ ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﯽ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﺭ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺩﺍﺭﺩ .
او همچنین ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ. ﻭﯼ ﮔﻔﺖ: ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺩﯾﻨﺸﺎﻥ میتراپرستی ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﺣﻤﻠﻪﯼ ﺁﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﺮ ﻣﯽﮔﺮﺩﺩ ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺁﺷﻮﺭﯾﻬﺎ، ﺍﺻﻮﻻ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﻋﻠﯿﻪ ﺁﺷﻮﺭﯾﻬﺎ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻭ ﺣﻤﻼﺕ ﭘﯽﺩﺭﭘﯽ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺠﺎﺕ ﯾﺎﺑﻨﺪ .
ﺻﺎﺩﻗﯽ ﺑﻪ ﮐﺘﯿﺒﻪﺍﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺷﻌﺮﯼ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﻣﻀﻤﻮﻥ: ” ﺍﯾﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺗﺎﻭﺍﻥ ﺣﻤﻼﺕ ﻣﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﺩﺧﺘﺮﺍﻥ ﻭ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻧﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺳﺎﺭﺕ ﺑﺮﺩﯾﻢ ﻭ ﺍﻣﻮﺍﻟﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﻏﺎﺭﺕ ﮐﺮﺩﯾﻢ ﺣﺎﻝ ﺍﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪﯼ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ” ﺩﺭﺝ ﺷﺪﻩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺷﺎﻫﺪﯼ ﺑﺮ ﺣﻤﻠﻪﯼ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺑﻪ ﺁﺷﻮﺭﯾﻬﺎ ﻧﺪﺍﻧﺴﺖ.
ﻭﯼ ﮔﻔﺖ: ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺭﻭﯼ ﺯﻣﯿﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺁﺋﯿﻦ میترایی، ﺯﻣﯿﻨﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﺣﺘﯽ “ ﺩﯾﺎﮐﻮ ” اولین پادشاه ماد، ﺧﻮﺩﺵ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﻣﺸﺮﻭﻋﯿﺖ ﺯﻣﯿﻨﯽ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ. ﺩﮐﺘﺮ ﺻﺎﺩﻗﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺍﺯ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺕ ﻣﻬﺮﺩﺍﺩ ﺑﻬﺎﺭ ﭘﺴﺮ ﻣﻠﮏﺍﻟﺸﻌﺮﺍ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ: ﻣﻌﻤﺎﺭﯼ ﺯﻭﺭﺧﺎﻧﻪ ﻭ ﺍﺩﻭﺍﺕ ﺁﻥ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﺍﻧﮕﯽ ﺍﺳﺖ ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ میترایی ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﻩی ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎﻥ ﻫﻢ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ: ﮐﻮﺭﻭﺵ ﺍﺯ ﺩﺭﮔﯿﺮﯼ ﺩﺍﺧﻠﯽ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮐﺮﺩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺳﺎﻝ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰﯼ ﻫﮕﻤﺘﺎﻧﻪ ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺖ.
ﺗﺤﺮﯾﻒ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺿﺤﺎﮎ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺍﺭﯾﻮﺵ ﺍﻭﻝ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ. ﻭﯼ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺍﺳﺖ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺣﻤﻠﻪی ﮐﻮﺭﻭﺵ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﻭ ﻭ ﺗﺎﺳﯿﺲ ﺳﻠﺴﻠﻪی ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎﻥ، ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﻮﻉ ﺣﮑﻮﻣﺖﺩﺍﺭﯼ ﮐﻮﺭﻭﺵ ﮐﻪ ﺗﻮﺍﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﺑﺎ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺯﻭﺭ، ﺩﻝ ﭘﺮﯼ ﺍﺯ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ، ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺒﻨﺎ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺣﻤﻠﻪی ﺍﺳﮑﻨﺪﺭ ﺁﺗﺮﭘﺎس ﺣﺎﮐﻢ ﻣﺎﺩ ﮐﻮﭼﮏ ( ﮐوﺮﺩﺳﺘﺎﻥ ﮐﻨﻮﻧﯽ ) ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎﻥ ﻧﮑﺸﺘﻨﺪ ﻭ ﻋﻠﺖ ﺧﯿﺎﻧﺖ ﺍﻭ ﻫﻢ ﺑﺮﻣﯿﮕﺮﺩﺩ ﺑﻪ ﮐﯿﻨﻪ ﺍﯼ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ.
ﻭﯼ در ادامە ﮔﻔﺖ: ﻓﺮﻩی ﺍﯾﺰﺩﯼ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﮐﻮﺭﻭﺵ ﻭﺍﺭﺩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎﻥ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻓﺮﻩی ﺍﯾﺰﺩﯼ ﺩﺭ ﺑﺎﺑﻞ ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﺎﻥ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﻭﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﺠﻤﻮعا هفت پادشاه، ﮐﺴﯽ ﺻﻮﺭﺕ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻧﻤﯽﺩﯾﺪ ﭼﻮﻥ ﻣﻘﺎﻡ ﺧﺪﺍﯾﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﯾﻦ ﮐﻮﺭﻭﺵ ﺩﯾﻦ ﺑﯿﻦﺍﻟﻨﻬﺮﯾﻨﯽ(سامی) ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺘﯽ ﺩﺭ ﻣﻨﺸﻮﺭ ﺍﻭ ۱۲ ﺑﺎﺭ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻭک ( ﺍﺯ ﺧﺪﺍﯾﺎﻥ ﺑﺎﺑﻞ ) ﺑﺎﺑﺖ ﺍﻋﻄﺎﯼ ﻗﺪﺭﺕ ﺑﻪ ﺍﻭ ﻭﭘﺴﺮﺵ ( ﮐﻤﺒﻮﺟﯿﻪ ) ﺗﺸﮑﺮ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ .
ﺩﯾﮑﺘﺎﺗﻮﺭﯼ ﺳﻠﻄﻨﺘﯽ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﮐﻮﺭﻭﺵ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺘﯽ ﻟﺒﺎﺱ ﭘﺎﺩﺷﺎﻫﺎﻥ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯽ ﺑﺎ ﺧﺪﺍﯾﺎﻥ ﺑﯿﻦﺍﻟﻨﻬﺮﯾﻦ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺍﺳﺖ. ﺻﺎﺩﻗﯽ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﯼ ﺁﯾﯿﻦ میترا ﺭﺍ ﻣﺎﺭ ﻭ ﺷﯿﺮ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ : ﮐﺸﺘﻦ ﺷﯿﺮ ﻧﺰﺩ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎﻥ ﻣﺮﺳﻮﻡ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺎﺭ ﻭ ﺷﯿﺮ ﺭﺍ ﭘﻠﯿﺪ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺴﺘﻨﺪ. “ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ ﻗﺒﺮ ﻣﺮﺩﮔﺎﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺷﯿﺮ ﺳﻨﮕﯽ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﻧﺪ ”
او ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻋﯿﻮﺏ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﺎﺑﻮﺩﯼ ﺁﺛﺎﺭ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻠﺴﻪ ﻭ ﺣﮑﻮﻣﺘﻬﺎﯼ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ.
ﻭﯼ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺍﺯ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎﻥ ﺭﺍ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﺎﺩﺭﺳﺎﻻﺭﯼ ﺑﻪ ﭘﺪﺭﺳﺎﻻﺭﯼ ﺗﻌﺒﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻭ ﺍﺫﻋﺎﻥ ﮐﺮﺩ: ﺯﻥ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﻧﻤﺎﺩ ﻫﺴﺘﯽ ﻭ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﯽ ﻭ ﺑﺨﺸﺶ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺣﺘﯽ ﺩﺭ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﺎﺩﻫﺎ ( ﺷﮑﺴﺖ ﻣﺎﺩﺭ ﺳﺎﻻﺭﯼ ) ﺧﺪﺍﯾﺎﻥ ﻭﺍﺣﺪ ﻇﻬﻮﺭ ﭘﯿﺪﺍ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻭ ﺧﺪﺍﯾﺎﻥ ﻣﺮﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻭﯼ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﮐﺮﺩ: ﺍﮊﺩﻫﺎﮐﺸﯽ ﯾﺎ ﻣﺎﺭﮐﺸﯽ ﺩﻗﯿﻘﺎ ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺣﮑﻮﻣﺖ ﭘﺪﺭﺳﺎﻻﺭﯼ !
ﮐﺎﻧﯽ ( ﭼﺸﻤﻪ )، ﺩﺭﺧﺖ، ﻣﺎﻩ ﻭ ﻣﺎﺭ، نمادهای آیین میترا ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﻻﻥ ﻫﻢ ﺍﮔﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﯿﺘﻬﺎ ﻭ ﺍﺷﻌﺎﺭ ﻭ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻬﺎﯼ ﻓﻮﻟﮑﻠﻮﺭ کوردی ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ ﯾﺎ ﺷﻨﯿﺪﻩ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺯﻣﯿﻨﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﻧﻤﺎﺩ ﺁیین میترا ﻫﻢ ﻣﺎﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﻧﻤﺎﺩ ﺧﺮﺩ ﻭ ﻋﻘﻞ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻭ ﺑﺎﺭﻭﺭﯼ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎﻥ ﺩﺷﻤﻨﯽ ﺑﺎ ﻣﺎﺩﻫﺎ ﺑﻮﺩﻩ، ﺍﯾﻦ ﻧﻤﺎﺩ ﺁیین میترا ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﻒ ﺗﺎﺭﯾﺦ، ﺑﻪ ﺍﻫﺮﯾﻤﻦ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭﻟﯽ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻗﺮﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﯼ ﻓﺮﻫﻨﮓ میترا ﺩﺭ ﺑﯿﻦ ﻣﺎ(کوردها) ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ( ﺟﻨﮓ ﺭﺳﺘﻢ ﻭ ﺍﺳﻔﻨﺪﯾﺎﺭ ) ﺟﻨﮓ ﺑﯿﻦ ﺯﺭﺩﺷﺘﯽ ﻭ میترایی ﺍﺳﺖ(رستم پاسدار آیین میترا ، اسفندیار آیین زرتشت) ﻭ ﺳﯿﻤﺮﻍ ﻫﻢ ﻧﻤﺎﺩﯼ ﺍﺯ ﺁیین میترا ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.
او ﭼﻨﺪ ﺩﻟﯿﻞ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﺍﯾﻦ ﺗﺤﺮﯾﻒ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﺁﻭﺭﺩ: ﻫﻔﺖ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ میترا ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﻣﻘﺪﺱ ﺍﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻫﻔﺖ ﺧﺎﻥ ﺭﺳﺘﻢ . ﺩﺭ ﺁیین میترایی ﺷﯿﺮ ﻣﻘﺪﺱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﺍﺯ ﺯﺍﮔﺮﺱ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﻫﻨﻮﺯ ﺁﺛﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺷﯿﺮﻫﺎﯼ ﺳﻨﮕﯽ ﺭﻭﯼ ﻗﺒﺮﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﻘﺪﺱ ﺷﯿﺮ ﺩﺍﺭﺩ – ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺑﺰﺭﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﺴﺘﻨﺪﺍﺕ ﺍﯾﻦ ﺩﮔﺮﺩﯾﺴﯽ ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻣﺠﺴﻤﻪی ﺿﺤﺎﮎ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭ موزەی ﻟﻮﻭﺭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ. ﺿﺤﺎﮎ ﺩﻭ ﻣﺎﺭ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﺮ ﺯﻣﯿﻦ ﺍﯾﺴﺘﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ “ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﯾﻒ ﻫﺨﺎﻣﻨﺸﯿﺎﻥ ﻣﺎﺭﻫﺎ ﺑﺮ ﺩﻭﺵ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺩﺭ ﺣﺎلی کە ﻣﺎﺭﻫﺎ ﺑﺮ ﺩﺳﺖ ﺿﺤﺎﮎ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻘﺪﺱ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﯽ ﮔﻨﺠﻬﺎﯼ ﺯﻣﯿﻨﯽ ( ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ) ﺩﺍﺭﻧﺪ -” ﺩﺭ کورﺩﺳﺘﺎﻥ زیردست ﺗﺮﮐﯿﻪ(شمال کوردستان) ﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎﯼ ﺑﺎﺗﻤﺎﻥ، ﻭﺍﻥ ﻭ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺩﯾﮕﺮ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻫﻨﻮﺯ ﻧﻤﺎﺩ “ ﺷﺎﻣﺎﺭ ” (شاماران) ﺑﺮ ﺳﺮﺩﺭ ﻣﻐﺎﺯﻩﻫﺎ ﻭ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﮐﻮﭼﻪها دیدە میشود – ﻫﻨﻮﺯ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﻣﮑﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭنﺩ ﮐﻪ ﺍﺳﺎﻣﯿﺸﺎﻥ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩﯼ ﻓﺮﻫﻨﮓ میترایی ﺍﺳﺖ ﻣﮑﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﭼﻮﻥ : ﺁﺭﻣﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﺑﺎﻧﻪ، ﻣﺎﺭﺍﯾﻮﺍﻥ( ﻣﺮﯾﻮﺍﻥ ) ،ﻣﺎﺭﮔﯿﺎﻥ، ﻣﺎﺭﺍﻧﮑﺎﺭ، ﮐﺎﻧﯽﻣﺎﺭﺍﻥ، ﺳﻮﻣﺎﺭ، ﺗﭙﻪﻣﺎﺭﺍﻥ، ﮐﺎﻧﯽﻃﻮﻣﺎﺭ ﻭ ﻣﺎﺭﮐﻮ ﻭ … ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻣﻘﺪﺱ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ .
ﺩﮐﺘﺮ ﺻﺎﺩﻗﯽ ﺩﺭ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻘﺪﺱ ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺎﺭ ﺩﺭ ﻣﻠﺘﻬﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻫﻨﺪﯼ، ﻣﺼﺮﯼ ﻭ ﺁﻓﺮﯾﻘﺎﯾﯽ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮐﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﺎﺭ ﻧﻤﺎﺩ ﺯﺍﯾﺶ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺯﻧﯽ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺩ ﻣﺎﺭ ﺑﺮﺍﯼ ﻓﺮﺯﻧﺪﺩﺍﺭ ﺷﺪﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽکنند. ﺩﺭ ﻫﻨﺪ ﺯﻥ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺎﺭ ﮐﺒﺮﯼ ﺑﮕﯿﺮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻓﺮﯾﻘﺎ ﺯﯾﺮ ﺗﺨﺖ ﺧﻮﺍﺏ ﺯﻥ ﺍﺯ ﻣﺎﺭﯼ ﭼﻮﺑﯽ ﺷﮑﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ.
