شارلاتان کیست و شارلاتانیسم چیست؟

شارلاتان کیست و شارلاتانیسم چیست؟

شارلاتان به کسی گفتە میشود که با زبان خوش، تظاهر به دانایی، تجربه و مهم بودن میکند و مردم را فریب دهد. در معنای شارلاتان صفات حقه بازی، شیادی، شید، چرب‌زبانی و دروغگویی ، چاخان و کلاهبردار نهفته است. این اصطلاح اولین بار در قرن ١٧ انگلستان استفاده شد و از کلمه چارلاتانو ایتالیایی به معنی حقەباز و کلاهبردار منتج شده است. این واژه، كلمه‌ای ایتالیایی است كه معنای آن در گذر زمان، همچون بسیاری واژه‌های دیگر، تغییر كرده است. در ایتالیای قرن شانزدهم میلادی، شارلاتان به کسی گفته می‌شد که با اغراق و گزافه و طمطراق سخن ‌می‌گفت. سپس داروفروشان دوره‌گرد، که در میادین عمومی گاه دندان هم می‌کشیدند، شارلاتان خوانده شدند، و بعدتر این لقب به کسی داده شد، که ادعای مداوای بیماری‌ها داشت. معروف بود این اشخاص دوره گردی کرده و با تردستی و شیرین‌کاری سر مردم شهرهای دیگر کلاه می‌گذارند.

شارلاتان كسی است كه خود را واجد توانمندی‌ها و ویژگی‌ها و دانشی معرفی می‌‌كند كه فاقد آنهاست. از جمله روش هاي شارلاتان ها تهمت زدن در جمع و عذرخواهي خصوصي مي باشد.
امروزه، شارلاتان بیشتر به کسی گفته می‌شود که برای تحقق اهداف خود از دروغ‌گویی، حقەبازی و فریب رویگردان نیست، یا فردی که به دنبال شهرت و آوازه است، و با سوءاستفاده از زودباوری و عدم اطلاع مردم، به آنان وعده‌های ناممکن می‌دهد یا ادعاهای ناصحیحی را در مورد خود، مطرح می‌كند.
این‌چنین، شارلاتانیسم مرام و مسلكی می‌شود كه فرد یا افراد (گروه)ی خود را چنان می‌نمایانند كه نیستند؛ چنان می‌گویند كه باور ندارند؛ چنان وعده می‌دهند كه بر متحقق ساختن آن، توانا نیستند.

دلیل اینکه تئوری های توطئه بسیار قانع کننده است و به سراغ شارلاتان و پزشکان قلابی و حقەباز می افتیم اینست که آنها داستانی را که می خواهیم باور کنیم به ما می فروشند. بیش از هر كیفیت انسانی دیگر ، این عشق انسان به روایت و داستان است كه باعث می شود تا مستعد پذیرش باشد. ما داستانهایی را که می خواهیم یا می خواهیم آنها را باور کنیم ، باور داریم و هر کسی را که آنها را برای ما تعریف می کند باور میکنیم. شارلاتان و حقەبازها این را می دانند، این سیاستمداران ، مبلغان و مصلحان اجتماعی ، تبلیغاتچی ها، سران فرق و فیلسوف نماها همگی مجرمین و شارلاتان های عصر جدید میباشند.

شارلاتانیسم، ایدئولوژی افرادی اطلاق می‌شود كه برای نیل به اهداف خویش، از این‌كه خود را واجد ویژگی‌ها و اطلاعات و توانمندی‌های خاص بدانند هراسی ندارند، به آسانی دروغ می‌گویند و وعده‌های نادرست می‌دهند، و خود را قادر به انجام اقداماتی توصیف می‌كنند كه هرگزصلاحیت و بضاعت آن را ندارند.

در تاریخ آمریکا، مشهورترین شارلاتان آمریکایی جان آر. برینکلی نام داشت؛  پزشک قلابی که به “دکتر خایه بز” معروف بود که بیضەهای بز را به عنوان وسیله ای برای درمان ناتوانی جنسی مردان ، کاشت می کرد. وی با کاشت بیضە بز در بیماران سبب مرگ ٤٣ بیمار شد، او دو بار برای پست سیاسی فرماندار کانزاس اقدام کرد ولی ناموفق بود.

در پوستر تبلیغات “ توی قایق ، با خایه بز مشکل رو حل میکنم!

 

 

سرچشمەها

https://rationalwiki.org/wiki/John_R._Brinkley

https://rationalwiki.org/wiki/Charlatan

http://www.nutsthefilm.com/#nuts

+ posts